اثر چاقی بر مغز و خطرات آن
چاقی و افزایش وزن بر روی عملکرد مغز تأثیر گذار است. در واقع وزن بیش از حد علاوه بر اثر منفی که در ظاهر و تناسب اندام فرد دارد، برای فعالیتهای مغز او نیز مضر است. امروزه اثر چاقی بر مغز اعصاب بر کسی پوشیده نیست.
چاقی و افزایش خطر زوال عقل
رابطه مستقیمی بین چاقی و فشار مغز وجود دارد به طوری که دلیل اصلی ابتلا به زوال عقلی افراد، میتواند ناشی از چاقی باشد. همان گونه که گفتیم، چربیها قسمتهای مختلف مغز را ملتهب کرده و در نتیجه آن سطح استرس را در فرد افزایش میدهند. استرس یکی از عمده دلایلی است که باعث زوال عقل میشود. البته شاید زوال عقل در جوانهایی که چاق هستند، دیده نشود اما آنها دیر یا زود و بخصوص در دوران میان سالی گرفتار این بیماری خواهند شد.
علاوه بر موارد گفته شده ارتباط مستقیمی بین چاقی و سکته مغزی گزارش شده است.
چاقی و اعتیاد به مواد غذایی
با افزایش وزن، واکنش مغز نسبت به غذاها بخصوص شیرینیجات از بین میرود در نتیجه انسانها فکر میکنند به مواد غذای بیشتری احتیاج دارند در نتیجه دچار پر خوری شده و رفتهرفته چاقتر میشود. هر چقدر افزایش وزن بیشتر باشد، اثرات آن بر روی سلامت بدن و مغز نیز بیشتر میشود.
چاقی و اثرات آن بر روی حافظه
تحقیقات مختلفی که بر روی انسانها انجام شد، نشان میدهد که اثر چاقی بر مغز انسان، منفی است. چرا که هورمونهایی توسط چربیهای موجود در بدن آزاد میشوند که حافظه را تحت تأثیر قرار داده و با ایجاد التهاب در آن قدرت ادراک فرد را به تحلیل میبرند. از دیگر نتایجی که محققان از این تست به دست آوردن این موضوع بود که افرادی که شاخص توده بدنی آنها بالای حد نرمال است، از قدرت حافظه و به یاد آوری کمتری برخوردارند. از این رو به صراحت میتوان گفت یکی از مهمترین تأثیرات منفی چاقی، تحت تأثیر قرار دادن حافظه است.
چگونه تشخیص دهیم چاق هستیم؟
برای تشخیص چاقی تستها و آزمایشهای مختلفی وجود دارد اما شاید بتوان گفت آسانترین آن محاسبه شاخص توده بدن است. همچنین برایآنکه از چاق بودن خود مطمئن شوید بهتر است نزد یک پزشک مراجعه کنید.
درمان چاقی
کسانی که دکتر افزایش وزن هستند روشهای درمانی مختلفی را برای افراد در نظر گرفتهاند. شایعترین نوع درمان چاقی تغییر رژیم غذایی توسط متخصص تغذیه است. البته در کنار تغییر رژیم غذایی ورزش و تمرینات ورزشی برای افراد توصیه میشود. اگر چاقی بیش از حد بوده و با سایر روشها قابل درمان نباشند ناچار بایستی عمل جراحی انجام شود.
علت چاقی بیدلیل در اغلب موارد عبارت است از:
بارداری
بارداری و رشد جنین در رحم مادر از اصلیترین دلایل افزایش وزن ناخواسته به حساب میآید. با این حال، بسیاری از خانمها در طول بارداری و به منظور ایجاد شرایط مناسب برای رشد و نمو جنین، حجم غذای مصرفی خود را افزایش میدهند. بخش عمدهای از وزن اضافی دوران حاملگی شامل جنین، جفت، مایع آمنیوتیک، بالا رفتن حجم خون و مایعات بدن و بزرگ شدن رحم است.
تغییرات هورمونی
به طور معمول در فاصله سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی، خانمها مرحله جدیدی از زندگی خود را تجربه میکنند. این مرحله یائسگی نام دارد. در طول دوران یائسگی، ترشح هورمون استروژن به شدت کاهش مییابد. افزایش تجمع چربی در ناحیه شکم و پهلوها تنها یکی از عوارض جانبی کاهش استروژن به حساب میآید. به علاوه، زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز به واسطه تغییرات هورمونی ناشی از این بیماری ممکن است افزایش وزن ناخواسته را تجربه کنند.
تغییرات هورمونی میانسالی با آهسته شدن روند سوخت و ساز و افزایش احتمال چاقی بیدلیل توام است. در مواردی، تغییرات هورمونی و افزایش وزن ناخواسته ناشی از برخی دیگر از مشکلات مرتبط با سلامتی است که از آن میان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمکاری غده تیروئید
- افزایش تولید کورتیزول یا هورمون استرس مانند آن چه در سندرم کوشینگ روی میدهد.
- افزایش تولید آلدوسترون
قاعدگی
قاعدگی از اصلیترین دلایل افزایش وزن دورهای در خانمها به حساب میآید. چرخه قاعدگی اغلب با تجمع آب و نفخ شکم و به تبع آن با چاقی ناگهانی همراه است. این امر معمولا به دلیل تغییرات ایجاد شده در ترشح هورمونهای استروژن و پروژسترون اتفاق میافتد. این افزایش وزن معمولا با پایان دوره قاعدگی فروکش میکند و گاهی اوقات ممکن است در زمان تخمکگذاری مجددا ظاهر شود.